Cats in Farsi Proverbs (1)
اگر به ایران آمده باشید، شاید از دیدنِ گربهها در همه جایِ شهر تَعَجُب کرده باشید. گربهها با خیالی آسوده در پارک، خیابان، کافه و خانهها زندگی میکنند. بیشتر ایرانیها آنها را دوست دارند و گاهی به آنها غذا هم میدهند. اما اینها تنها جاهایی نیست که ممکن است با گربهها رو به رو شوید. گربهها در داستانهای ایرانی و ادبیات فارسی هم جایگاهِ ویژهای دارند. برای نمونه، سالها قبل از اینکه شَخصیت هایِ «تام و جِری» ساخته شَوَند، عُبِید زاکانی دیوانِ شعری دربارهی ظُلمِ گربه به موشها سُروده است. در ضَربُالمَثلها هم میتوانیم ردِ پایِ گربهها را ببینیم. در این مقاله دو ضَربُالمَثل فارسی با نَقش آفرینی گربه در کنارِ غذایِ موردِ علاقهاش، گوشت را یاد میگیریم.
Have you ever been to Iran? If so, you may be amazed by seeing cats everywhere. Cats live blithely in the parks, streets, and coffee houses, fed by people. But these are not the only places you encounter cats. They have significant usage in Persian Literature and Proverbs. For instance, an Iranian 14th-century poet and satirist, Ubayd Zakani, wrote a parody of a cruel cat defeated by mice many years before the birth of “Tom and Jerry.” Cats can also be traced in Persian proverbs. This article will teach two proverbs with “gorbe(h),” cat, and his favorite food, “gušt,” meat, as the keyword.
1
گُربه دَستِش به گوشت نمیرِسه، میگه بو میده
gorbe(h) dasteš be gušt nemirese(h), mige(h) bu mide(h)
= Sour grapes
همانطوری که می دانید، گربه ها عَلاقه ی زیادی به گوشت دارند و امکان ندارد از گوشت بَدِشان بیاید. اگر گربه ای به شما بگوید: «اَه اَه، گوشت دیگه چیه، اصلاً از این غذا خوشم نمیاد»، احتمالاً باید به این حرف گربه شَک کنید. به احتمالِ زیاد گوشت در جایی قرار گرفته که گربه نمی تواند به آن برسد. وقتی ما به چیزی دَسترَسی نداریم، راحت ترین کار برای راضی کردن خودمان این است که بگوییم اصلاً اِحتیاجی به آن چیز نداریم و یا حتّی از آن بَدمان می آید. اینجاست که ضَربُ المَثل «گربه دستش به گوشت نمی رسه، می گه بو می ده» به دَردمان می خورد.
Cats love meat, as you all know. If a cat could talk and say: “Yuk, meat, what a disgusting food,” you would doubt the cat. Most probably, the meat is inaccessible to the cat, so he tries to suppress his desires by claiming he does not like it. When we cannot reach something, the easiest way to satisfy ourselves is to deny our need or craving and say that we do not even want it. Like a cat who cannot reach the meat, and it is why he says: “Pff, it smells.”
When someone pretends that they disdain unreachable things, you can tell them “gorbe(h) dasteš be gušt nemirese(h), mige(h) bu mide(h),” “the cat can’t reach the meat, it is why he says the meat smells.” Remember that when a proverb contains two sentences, you can only say the first part. The close equivalent of this proverb in English is “sour grapes.”
دو گفتگوی زیر می تواند کاربُردِ این جمله را بهتر به شما نِشان دهد.
The following conversations show you how to use the proverb in the context.
گُفتگوی یک
سارا: چِقَدر این خونه خوشگله، عجب معماری ای داره، کاش ما هَم یه همچین خونه ای داشتیم.
مهیار: من که از این جور خونه ها خوشَم نمیاد. از این مَنطَقه هَم که بَدَم میاد. از مَرکزِ شهر خیلی دوره.
سارا: آره جونِ خودت. «گربه دستش به گوشت نمی رسه.»
مهیار: نه خیر، اینجوریا هم نیست. من واقعاً از اینجا خوشم نمیاد.
سارا: باشه، اگه بهت دادن، تو اینجا زندگی نکن.
goftogu-ye yek
Sârâ: čeqadr in xune(h) xošgele(h). ‘ajab me’mâriyi dâre(h). Kâš mâ ye(h) hamčin xune-yi dâštim.
Mahyâr: man ke aslan az in jur xune(h)-hâ xošam nemiyâd. az in mantaqe(h) ham ke(h) badam miyâd. Xeyli az markaz-e šahr dure(h).
Sârâ: âre(h) jun-e xodet. “gorbe(h) dasteš be gušt nemires(h).”
Mahyâr: na xeyr, injuriyâ ham nist. Man vaq’ean az injâ xošam nemiyâd.
Sârâ: bâše(h), age(h) behet dâdan to injâ zendegi nakon.
Dialogue One
Sârâ: How beautiful this house is. What fantastic architecture it has. Wish we had a house like this.
Mahyâr: I don’t like these kinds of houses at all. Don’t like the neighborhood either. It’s very far from the city center.
Sârâ: Pff! “Sour grapes.”
Mahyâr: Nope, it is not like that. I don’t like it here.
Sârâ: OK, if they give you a house here, don’t live in it.
گُفتگوی دو
احمد: شنیدی رزیتا تو یه شِرکتِ خَفَن اِستخدام شده؟ دَرآمدش سه برابر شده.
درسا: آره شنیدم، اما الان باید روزی ده ساعت کار کنه. من که اصلاً دلم نمی خواد جاش باشم.
احمد: مُطمئنی؟ تو همین الانش هم روزی هشت ساعت کار می کنی، اما با نِصفِ این حُقوق.
درسا: آخه من کارم سنگین نیست. تازه رُزیتا می گفت رئیسِش هَم خیلی سَخت گیره.
احمد: فکر کنم «دستت به گوشت نمی رسه، می گی بو می ده.»
درسا: تو اینجوری فکر کن.
goftogu-ye do
Ahmad: šenidi Rozitâ to ye(h) šerkat-e xafan estexdâm šode(h). darâmadeš ham se(h) barâbar šode(h).
Dorsâ: âre(h) šenidam. ammâ alân bâyad ruzi dah sâ’at kâr kone(h). man ke aslan delam nemixâd jâš bâšam.
Ahmad: motma’eni? to ke(h) hamin alânešam ruzi hašt sâ’at kâr mikoni, ammâ bâ nesf-e in hoquq.
Dorsâ: axe(h) man kâram sangin nist. tâze(h) Rozitâ migoft ra’isešam xeyli saxtgire(h)
Ahmad: fekr konam “dastet be gušt nemirese(h), migi bu mide(h)”
Dorsâ: to injuri fekr kon.
Dialogue Two
Ahmad: Have you heard that an excellent company has hired Rozita? Her income is also tripled.
Dorsâ: Yep, heard of that. But she has to work ten hours a day now. I wouldn’t like to be in her place.
Ahmad: Sure? But you are working eight hours a day for half of that salary.
Dorsâ: But my job isn’t difficult. And she also said that she has a very strict boss.
Ahmad: “Sour grapes”, no?
Dorsâ: You think like that. I don’t care.
2
گوشت رو دَستِ گُربه سِپُردَن
gušt ro dast-e gorbe(h) sepordan
= to set the fox to watch the goose
در زَبانِ فارسی، سِپُردن یعنی چیزی را به کَسی دادَن تا از آن مُراقِبت کند. اِحتمالاً می تَوانید حَدس بزنید که اَگر گوشت را به گربه بِدهید تا آن را برایتان نِِگه دارَد چه اِتِفاقی می اُفتد. بله، دیگَر آن گوشت را نخواهید دید. این ضَربُ المَثَل زمانی استفاده می شَود که شما چیزی را به آدمِ نامُطمَئن داده باشید تا برایِتان نِگه دارَد و اِنتظار داشته باشید تا آن را به شَما پَس دَهد. مثل میترا در گفتگوی زیر.
In Farsi, “sepordan” means to leave something to someone for their care. You can guess what can happen if you leave the meat to a cat. You won’t see that anymore. If you leave something precious to a suspicious person and expect them to give it back to you, your friends will tell you “gušt ro dast-e gorbe(h) sepordi,” like Mitrâ in the following conversation.
گُفتگویِ سه
میترا: وحید، از عَلی خبر داری؟
وحید: کدوم عَلی؟
میترا: دوستِ شایان.
وحید: نه، چطور؟
میترا: یه کَم طَلا داشتم، می خواستم بِرَم سفر، دادَم عَلی بَرام نِگَه داره.
وحید: ای بابا، «گوشت رو سپردی دستِ گربه» که.
میترا: چطور؟
وحید: علی تا حالا دو بار به خاطر دزدی رفته زندان.
میترا: وای، بیچاره شدم.
goftogu-ye se(h)
Mitrâ: Vahid, az ‘Ali xabar dâri?
Vahid: kodum ‘Ali?
Mitrâ: dust-e Šâyân
Vahid: na(h), četor?
Mitrâ: yekam talâ dâštam, mixâstam beram safar, dâdameš ‘Ali barâm negah dâre(h).
Vahid: ey bâbâ, “gušt ro sepordi dast-e gorbe(h)” ke(h)
Mitrâ: četor?
Vahid: ‘Ali tâ hâlâ do bâr be xâter-e dozdi rafte(h) zendân
Mitrâ: ey vây, bičâre(h) šodam.
Dialogue Three
Mitrâ: Vahid, do you have any news of ‘Ali?
Vahid: Which ‘Ali?
Mitrâ: Šâyân’s friend.
Vahid: No, why?
Mitrâ: I had some pieces of gold and left them to ‘Ali before going on a trip.
Vahid: Oh, no. You “set the fox to watch the goose.”
Mitrâ: Why?
Vahid: He was arrested twice because of burglary.
Mitrâ: Oh, no. I am in trouble then.
Why to learn Farsi ..? To help you learn Farsi, our experienced Online Farsi tutors in FarsiMonde provide you with the best online Farsi classes and offer you the best Farsi learning methods.
Leave A Comment